ÖZEL BALGAT SÜRÜCÜ KURSU TRAFİK VE ÇEVRE BİLGİSİ DERS NOTLARI
2918 sayılı KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU : Karayollarında, karayolu dışındaki kamuya açık alanlarda, deniz ve göl üzerinde kamu hizmeti gören araçların karayolu araçlarına ayrılan kısımlarında geçerlidir.
1- KARAYOLU GÜVENLİĞİ YÜKSEK KURULU. Başbakanın başkanlığında yılda 1 defa toplanır. Karayolu güvenliği konusunda hedefleri belirlemek, uygulamak ve koordinasyonu sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.
2- KARAYOLU TRAFİK GÜVENLİĞİ KURULU. Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanının başkanlığında 3 ayda bir toplanır.
3- EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Duran ve akan trafiği düzenler ve yönetir. Trafik kazalarında kaza tespit tutanağı düzenlemek. Sürücü belgesi düzenler. Araç tescilleri ve plaka vermek. Trafik suçu işleyenlere tutanak düzenlemek
4- KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Yapım ve bakımından sorumlu olduğu şehirlerarası karayollarında can ve mal güvenliği için gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yapar. Karayollarındaki işaretleme standartlarını tespit etmek, yayınlamak ve kontrol etmek.
5- MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. Çocuk trafik eğitim parklarının yapılma, açılma, eğitim, denetim ve çalışma esaslarını belirler. Trafik genel eğitim planını hazırlar. Motorlu taşıt sürücüsü yetiştirmek, yetişmiş olanlara sınav sonucunda sertifika vermek
6- SAĞLIK BAKANLIĞI. Uyuşturucu ve keyif verici maddelerin cinsleriyle alkollü içkilerin etki dereceleri, bunların kandaki miktarlarının tespit usulleri ve muayene şartlarını belirleyen yönetmeliği düzenler. Trafik kazalarıyla ilgili ilk ve acil yardım hizmetlerini vermek. Karayolları üzerinde ilk yardım istasyonları kurar. Her ilde trafik kazaları için ambulans bulundurur.
7- BELEDİYELER. Belediye başkanı başkanlığında toplanır. Sorumlu olduğu yollarda trafik düzeni ve güvenliği için tedbir alır. Çocuk trafik eğitim parklarının yapılmasını sağlar. Gerekli yerlere yer işaretlemeleri, trafik işaret levhası, ışıklı ve sesli trafik işaretleri koyar. Belediye sınırları içinde karayolunu etkileyecek yapım çalışmalarını yapar. kavşak düzenlemesi yapar
8- İl ilçe trafik komisyonu
TRAFİK: Yayaların, hayvanların ve araçların karayolu üzerindeki hareketleridir.
KARAYOLU: Trafik için kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprü banket, kavşak ve alanlardır.
ARAÇ: Motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makinesi ve traktörün genel adıdır.
TAŞIT: Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan motorlu, motorsuz araçlardır.
SÜRÜCÜ: Bir araç veya taşıtı sevk ve idare eden kişidir.
ŞOFÖR: Ticari tescil edilmiş taşıtı süren kişidir. Taksi, dolmuş.
YAYA: Karayolunda araç dışındaki herkestir.
YOLCU: Araç kullanan dışında, araç içindeki herkestir.
DURMA: Trafik zorunluluğu nedeniyle aracın durdurulması. Kırmızı ışıkta beklemek.
DURAKLAMA: Yolcu indirme ve bindirme, yükleme boşaltma nedeniyle aracın kısa bir süre için durdurulmasıdır.
PARKETME: Durma ve duraklama dışında aracın uzun bir süre için bırakılmasıdır.
GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ: Belirli araç sürücülerinin görev halindeyken trafikteki kısıtlama ve yasaklara uymamalarıdır.
GEÇİŞ HAKKI: Yayaların ve sürücülerin diğer yaya ve sürücülere göre yolu ilk kullanım önceliği, hakkı.
TRAFİKTEN MEN: Araçla ilgili belgelerin alınıp aracın belirli yere çekilerek trafikten alıkonması.
TRAFİK KAZASI: Karayolu üzerinde bir veya birkaç aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve maddi hasarlı olaylardır.
TRAFİK İŞARETLERİ: Trafiği tanzim ve uyarı amaçlı levhalar, ışıklı ve sesli işaretler, yer işaretlemeleri.
TEK YÖNLÜ KARAYOLU: Karayolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için kullanılan kısmı.
İKİ YÖNLÜ KARAYOLU: Taşıt yolunun gidiş ve geliş olmak üzere iki yöndeki trafik için kullanılan kısmıdır.
BÖLÜNMÜŞ KARAYOLU: Bir yöndeki taşıt yolunun bir ayırıcı ile diğer taşıt yolundan ayrılmasıyla oluşan yol.
BAĞLANTI YOLU : İki karayolunu birbirine bağlayan tek yönlü yoldur. Kavşak yakınındadır.
ERİŞME KONTROLLÜ KARAYOLU (OTOYOL): Transit trafiğe tahsis edilen, yayaların, hayvanların ve motorsuz taşıtların giremediği, trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu karayollarıdır.
ANAYOL: Ana trafiğe açık olan karayoludur. TALİ YOL: Trafik yoğunluğu bakımından bağlandığı yoldan daha az önemde olan yollardır.
TAŞIT YOLU ( Kaplama): Karayolunun taşıt trafiğince kullanılan kısmıdır.
GEÇİŞ YOLU: Araçların bir mülke giriş çıkış yaptığı yoldur.
BISIKLET YOLU: Bisikletlilerin kullanımına ayrılmış yol.
BANKET: Yayaların, hayvanların ve zorunlu hallerde de araçların kullanabileceği kısımlardır. Kaldırımsız yol.
YAYA YOLU: Yalnız yayaların kullanmasına açık olan kısımlar, kaldırım.
TEHLİKELİ EĞİM: Vites küçültmeyi gerektiren eğimli yollar.
DEMİRYOLU (HEMZEMİN) GEÇİT: Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği geçitlerdir.
YAYA GEÇİDİ: Yayaların karşıya güvenle geçmesi için belirlenmiş alan.
OKUL GEÇİDİ: Öğrencilerin karşıya güvenle geçmesi için belirlenmiş alan.
ŞERİT: Taşıtların bir dizi halinde gitmeleri için yolun çizgilerle ayrılmış bölümü.
KAVŞAK : İki veya daha fazla karayolunun birleştiği ortak alanlardır.
ALT VE ÜST GEÇİT: Karayolunun diğer bir karayolunu alttan geçmesini sağlayan yapıya alt geçit, üstten geçmesini sağlayan yapıya üst geçit denir.
ARAÇLAR:
Otomobil : Sürücü dahil en çok 9 oturma yeri olan, insan taşımak için üretilmiş
Otobüs : Sürücü dahil 9 dan fazla oturma yeri olan araçlardır.( Minibüs : Sürücü dahil en çok 10-17 oturma yeri olan)
Kamyonet : İzin verilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg geçmeyen, yük taşımacılığında kullanılan motorlu araç
Kamyon : İzin verilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg.dan fazla olan araçtır.
Arazi taşıtı : Dört tekerleği motordan güç alan araç.
Çekici : Römork ve yarı römork çeken, yük taşımayan motorlu araçlar.
Kurtarıcı : Herhangi bir sebeple çekilerek götürülmesi gereken araçları çeker.
Motosiklet : 2 veya 3 tekerlekli, sepetli veya sepetsiz motorlu araç.
Triportör yolcu taşımayan 3 tekerli motosiklet
Taşıt katarı : Birbirine bağlanmış araçlar. Bir çekici ile en çok 2 römorktan oluşur. En uzun araçtır.
Taşıma sınırı : Araçların güvenle taşıyabileceği yük ve yolcu sayısı.
Azami dingil ağırlığı : Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden karayoluna aktarılan ağırlık.
Servis istasyonu : Araçların bakım, onarım ve servislerinin yapıldığı açık kapalı alan
Muayene istasyonu: Araçların niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personel bulunan ve teknik kontrolü yapılan yer
Yüksüz ağırlık : En az ağırlık
Gabari : Araçların uzunluk, genişlik ve yüksekliğini belirleyen ölçülerdir.
Karayolunun yapısına zarar vermek yasaktır.
Trafik işaretlerinin görülmelerini güçleştirecek şekilde bir şey koymak, üzerlerini çizerek veya delerek bozmak, yerlerini değiştirmek veya ortadan kaldırmak yasaktır.
Masrafları sorumlusuna ödetilir.
Karayolunda Trafiği düzenleme ve denetleme öncelik sırası:
1) Trafik polis veya zabıtası
2) Işıklı işaret cihazları
3) Trafik işaret levhası
4) Yer ve yol çizgisi
Yetkili kişi Görevlinin duruş pozisyonuna göre sağ ve sol kol istikametleri trafiğe açık, ön ve arka cephe trafiğe kapalıdır. Kolu yukardaysa yol bütün yönlere kapalı, daha önce kendisine açık olan kapanacak, kapalı olan yön açılacak Geceleyin geç: Geceleyin dur:
IŞIKLI TRAFİK İŞARET CİHAZLARI: trafiği tanzim ve düzenleme amacıyla konulan işaretler
Kırmızı ışık: aracı durdurup bekler. Hareket etmez
Kırmızıyla yanan sarı: Yolun trafiğe açılmak üzere olduğunu bildirir, harekete hazırlanılır.
Yeşilden sonra yanan Sarı: Yolun trafiğe kapanmak üzere olduğunu bildirir. Yavaşlayıp durulur.
Aralıklı yanan kırmızı: Dur, kontrol et ve geç
Aralıklı yanan sarı: Yol ver, yavaşla ve dikkatli geç
Yazılı ve sesli ışıklı işaret cihazları, buton: yayalara hitap eder.
Işıklı ok: Dönüşler ok yeşil yandığında yapılır.
TRAFİK İŞARET LEVHALARI:
1.Tehlike uyarı: Kırmızı Üçgenler. Hız azaltılır( vites küçültülür), geçme kurallarına uyulur.
2.Tanzim: Yuvarlaklar. Yasaklama getirir. Maviler mecbur.
YOL ÇİZGİLERİ: Taşıtların yanyana gitme sayısını belirler
1.Kesikli çizgi: Kurallara uymak şartıyla öndeki araç geçilebilir.
2.Devamlı çizgi: Öndeki aracı geçmek yasaktır. Takip mesafesine uyulup şeritte gidilir. İki yönlü yollarda tepe üstlerine konulur.
3.Devamlı ve kesikli çizgi yan yana: Kesik çizgi tarafındaki araç öndeki aracı geçebilir. Devamlı yol çizgisi tarafındaki araç tehlikeli yol bölümündedir.
4.İki devamlı çizgi yan yana: Bu çizgiler karayolunu bölünmüş yol durumuna getirir. Sürücülerin karşı trafiğe ait yola geçmesi yasaktır. Çizgiler ayırıcı görevindedir.
KARAYOLUNDA ARAÇ SÜRME YASAĞI:
1.Alkol alarak araç kullanılmaz. İlk tespitte sürücü belgesi 6 ay geri alınır, hafif para cezası ve araç kullanmaktan men, ikincide 2 yıl, üçüncüde 5 yıl sürücü belgesi geri alınır. Hususi araç kullanan için 0.50 promil alkol. Ticari araç kullananlar için 0.20 promil.
Alkol karar verme, beyinde frenleme ve kendini kontrol edebilme yeteneğini azaltır.Merkezi sinir sisteminde uyuşturucu etki yapar
2.Uyuşturucu ve keyif verici madde alarak araç kullanılmaz. Sürücü belgesi 5 yıl alınır. Araç kullanmaktan men
3.Sürücü belgesi olmadan araç kullanılmaz. İlk tespitte 1aydan 2aya, ikincisinde 2aydan 3aya hapis cezası.
Trafik Psikolojisi: Trafik kültürü ve güvenlik bilincinin gelişmesine katkıda bulunur. Yaya ve sürücülerin trafikteki davranışlarının altında yatan psikolojik süreci inceler
Hoşgörü kişilik özelliği sürücülerde trafik ortamında riskli davranışı azaltır
Sevgi trafik ortamında riskli davranışı azaltır.
Bencillik trafik düzeni ve güvenliğini olumsuz etkiler
Sürücülerin yetenek ve becerilere ne kadar sahip olabildikleri psiko-teknik değerlendirme kontrolü ile mümkündür. Hususi oto sürücüleri her 5 yılda bir, ticari araç sürücüleri 2 yılda bir kontrol olmalıdır.
Geçici faktörler: ( anlık unsurlar) Alkol,sağlık,diğer sürücüler, iklim,yol koşulları,stres
Kalıcı faktörler: kazaya yatkınlık,sürücülük tarzı ve yeteneği
Güvenli sürücülükte zihinsel yetenekler: Dikkat ve konsantrasyon, hız ve mesafe algılama, muhakeme, problem çözme, karar verme, şekil algılama. psiko motor yetenekler: Tepki hızı, iki el koordinasyonu, el ayak göz koordinasyonu, takip yeteneği
ARAÇ KULLANMA SÜRELERİ : Ticari amaçla yük ve yolcu taşıyan sürücüler devamlı 4,5 saat, toplam olarak da 9 saatten fazla araç kullanamazlar. Arada en az 45 dak. mola verilmelidir. 9 saat çalışmadan sonra 11 saat dinlenmelidirler. 6 gün araç kullandıktan sonra 1 gün hafta tatili vermeli.
Takoğraf (Takometre): Sürücünün çalışma, dinlenme süreleri ile yaptığı hızı ölçer. (Kamyon, otobüs, çekici) takograf kayıtları 1 ay saklanır Yük taşımak için Ticari taşıt kullanım belgesi alınır. Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu verir. Mesleki yeterlilik belgesi SRC almadan araç sürmeleri yasaktır
ŞERİT İZLEME KURALLARI
1) Yolun sağından sürmek.
2) İki şeridi birden kullanmamak
3) En sol şeridi sürekli işgal etmemek. Edene para cezası ve ceza puanı uygulanır
4) Yol ve trafik durumuna göre, hızımızın gerektirdiği şeritten sürmek. cinsi ve hızına uygun olmayan şeritten gitmesi trafik suçudur.
5) Gireceğimiz şeritteki araçların güvenle geçişlerini tamamlamalarını beklemek., girilecek şerit boş olmalı
6) İşaret vermeden şerit değiştirilmez
7) Trafiği tehlikeye düşürecek şekilde şerit değiştirmemek.
8) Geçmek, dönmek, durmak, duraklamak ve park etmek için şerit değiştirilir
9) Sol şerit, dönme ve geçme halinde kullanılır.
10) Karşı yönden gelen trafik için ayrılmış yol bölümüne girmek yasaktır.
Kavşaklara : Şehir içinde 30m. Şehir dışında 150m. kala şerit değiştirmek yasaktır.
Sürücüler hızlarını: Aracın cinsine, yol, trafik, hava ve görüş, yük durumuna göre ayarlamak zorundadırlar.
Aracın Cinsi Şehir içi Şehir dışı Bölünmüş yol Otoyol
Otomobil 50 km/s 90 km/s 110 km/s 120 km/s
Otobüs Minibüs 50 km/s 80 km/s 90 km/s 100 km/s
Kamyonet 50 km/s 80 km/s 85 km/s 95 km/s
Kamyon Çekici 50 km/s 80 km/s 85 km/s 90 km/s
Arazi taşıt ve motosiklet 50 km/s 80 km/s 90 km/s 100 km/s
Tehlikeli madde taşıyan 30 km/s 50 km/s 50 km/s 60 km/s
Traktör 20 km/s 30 km/s 40 km/s ********
1) Tehlikeli madde taşıyan araçlar boş iken kendi sınıfındaki araçlar için belirlenen hızı yapabilirler.
2) Römork takan araçlar, hızlarından 10 km. daha düşük hızda gitmek zorundadır. (Traktör dışında)
3) Arızalı aracın freni bozuk ise çeken aracın hızı saatte en fazla 15 km. normalde bozuksa 20 km. olmalıdır.
4) Hız sınırlarını 1 yıl içinde 5 defa ihlal edenlerin sürücü belgesi 1 yıl süreyle geri alınır.
5) Şehirlerarası karayollarında motorlu araçlarda asgari hız sınırı 15km ve otoyolda 40km.Araçların gitmelerine izin verilen üst sınır azami hızdır.
6) Hızın azaltılması gereken ve sollama yapılamayacak yerler: Kavşaklar, Dönemeçli yollar, Tepe üstleri, Yaya ve okul geçitleri, Demiryolu geçitleri, Köprü ve Tünel yaklaşımları, yolda yapım ve bakım çalışmaları varsa hızlarını azaltmak zorundadır.
7) Hız ölçen cihazların yerini tespit eden cihazı araçlarında bulunduranlara hafif para ve hapis cezası verilir.
TAKİP MESAFESİ: Araç hızının yarısıdır. Aracın 2 saniyede kat ettiği yol.(88-89 kuralı).Kol, grup ve konvoy halinde giden araçların arasına güvenle girebilecekleri mesafedir. Arkadan çarpma ile oluşan kazaların nedeni takip mesafesine uymamaktır. Buzlanmanın olduğu yerde takip mesafesi artırılır. Öndeki aracı güvenli mesafeden izlemeyen sürücü trafik kurallarına uymuyordur.
ÖNDEKİ ARACI GEÇME KURALLARI:
1) Arkadan gelen bir başka aracın bizi geçmeye başlamamış olmasına,
2) Öndeki aracın başka bir aracı geçme niyetini belirtmemiş olmasına,
3) Gireceğimiz şeridin görüşe açık ve boş olmasına,
4) Sinyal verilir, korna veya selektörle uyarılır,
5) Takip mesafesi kadar yaklaşılır,
6) Hız artırılır ve sol şerit
7) Geçilen araç geriyi görme aynasından görülünceye kadar bu şeritte kalınır
8) Sinyal ve sağ şerit - Geçilecek aracın cinsi önemli değildir. Hızı dikkate alınmalıdır.
Geçilen araçlar:
1) Daha erken davranıp başka bir aracı geçmek
2) Sola dönmek
3) Dönüş lambası ile geç mesajı vermek yasaktır
4) Bulunduğu şeritte kalmak
5) Yol dar ise yol verip sağa yanaşmak ve durmak Sola dönüş yapmak isteyen araçlar ile yolun ortasından giden tramvaylar ile karşı yolun solunda duran geçiş üstünlüğüne sahip araçların sağından geçilebilir.
6) Kavşaklar ve demiryolu geçitlerinde öndeki araç geçilmez.
SAĞA DÖNÜŞLER: İşaret verilir, yolun sağına yanaşılır, hız azaltılır, dar bir kavisle dönülür, yayalara yol verilir.
SOLA DÖNÜŞLER: İşaret verilir, gidişe ayrılan yolun soluna yanaşılır, hız azaltılır, kontrolsüz kavşaklarda sağdan ve karşıdan gelene yol verilir, geniş bir kavisle dönülür, yayalara yol verilir.
Geri gitme: Bağlantı yollarında geri gidilmez, dar olan iki yönlü yollarda karşılaşma ve geçiş kolaylığı sağlamada geri gidilir. Trafiğin yoğun olduğu yollarda geri dönülmez. Kamyon, otobüs ve çekiciler geri giderken bir gözcü bulundurmalıdır. Dönel kavşakta geriye dönüşte ada etrafında dönerken gereksiz yere şerit değiştirmek yasaktır
Manevralar:
1.Aracın etrafını kontrol etmeli
2.Ön, arka ve yanlardan aynalarla trafiği kontrol etmek
3.İşaret vermeli
4. Bir gözcü bulundurmalı
KAVŞAKLARDA İLK GEÇİŞ HAKKI:
1) Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar
2) Tramvay ve tramvayla aynı hat üzerindeki araçlar,
3) Bölünmüş yoldaki araçlar,
4) Ana yoldaki sürücüler,
5) Dönel kavşak içindeki araçlar,
6) Herhangi bir iz veya mülkten çıkan araçlar karayolundaki diğer araçlara,
7) Motorsuz araç sürücüleri ( lastik traktör ve iş makinesi) diğer motorlu araçlara,
8) Sola dönecek tüm araçlar sağdan ve karşıdan gelene yol vermelidir. Geçiş hakkı hep sağdaki aracındır.
9) Dönüş yapan tüm araçlar düz giden araçlar ve yaya ve bisiklet yolundakilere.
10) Eğimli yollarda iniş yapan tüm araçlar çıkış yapan araçlara
11) Taşıt yollarının dar olduğu kesimlerinde büyük araçlar küçük araçlara yol vermelidir
Motosiklet - Otomobil - Minibüs - Kamyonet - Otobüs - Kamyon - Arazı Taşıtı - Traktör - İş Makinesi - Motorsuz araç
GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜNE SAHİP ARAÇLAR
1) Ambulans (Cankurtaran)
2) İtfaiye
3) Güvenlik ve asayiş araçları.Polis
4) Sivil Savunma
5) Kar ve buz mücadele
6) Koruma ile korunanlar
DURMA : Her türlü trafik zorunlulukları nedeni ile araçların durmasıdır. Kırmızı ışık, trafik görevlisi, işaret levhasına uyma.
DURAKLAMA: Yolcu indirme-bindirme veya yük yükleme, boşaltma nedeniyle aracın en fazla 5 dk. Beklemesi
DURAKLAMANIN YASAK OLDUĞU YERLER :
1) Kavşaklar, bağlantı yolları, tüneller ve köprüler buralara şehir içinde 5 m. şehir dışında 100 m. mesafede.
2) İşaret levhalarına şehir içinde 15 m. şehir dışında 100 m. mesafede
3) Sol şerit, yaya ve okul geçitleri
4) Park etmiş aracın yol tarafı
5) Uzun süreli yükleme yapılacaksa motor durdurulup el freni çekilir. Uygun yer seçilir(banketten yararlanılır)
6) Yolcu indirme: Araç durmadan kapı açılmaz, kapıların kapanmasını beklemeden hareket edilmez, yolcular sağ kapıdan inip biner.
PARKETMENİN YASAK OLDUĞU YERLER :
1) Yangın muslukları ile Okul, hastane, sinema, park, bahçe gibi yerlerin (Kamuya açık tesis ve işyerleri) giriş çıkış kapılarına 5m.
2) Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarına ve geçiş üstünlüğüne sahip araçların giriş çıkış yerlerine, ve işaret levhalarına 15 m.
3) Alt ve üst geçitler ile köprülere 10 m kala.
4) Geçiş yolları ile kurallara uygun park etmiş aracın çıkışına engel olacak şekilde park edilmez .
5) Park edilirken motor durdurulur, el freni çekilir, uygun vitese takılır.araç büyükse tekerleğine takoz konulur.
6) En sağ şerit dışındaki şeritler üzerinde park edilmez. Duraklamanın yasak olduğu yerlerde park etmek yasaktır.
ARAÇLARIN IŞIKLANDIRILMASI VE IŞIKLARIN KULLANILMASI:
Yakını gösteren ışıklar: 25 m.
1) Şehir içinde ,
2) Aydınlatmanın yetersiz olduğu yollarda
1) Karşılaşmalarda,
3) Öndeki aracı takip ederken,
4) Öndeki aracı geçerken yan yana gelinceye kadar
Uzağı gösteren ışıklar: (100 m. )
1) Geceleri şehir dışında
2) Yeterince aydınlatılmamış tünellerde kullanılması zorunludur.
· Dönüş lambalarının "GEÇ" anlamında kullanılması yasaktır.
· Sadece park lambalarını yakarak araç kullanmak yasaktır.
· Otomobillerin arka plakaları en az 20 m. mesafeden okunabilecek şekilde aydınlatılmalıdır.
· Geceleyin görüşün yeterli olmadığı kavşak ve dönemeçlere yaklaşırken selektör yapılır.
ARIZALI ARAÇLARIN İŞARETLENMESİ : Reflektör 2 adet ve rüzgardan devrilmeyecek ayak yapısı olmalı.Araç taşıt yolunda arızalanınca aracın 2 yönüne konulur. Tepe üstü ve Dönemeçli yollarda araçtan en az 30m. ye konulmalıdır. Diğer sürücüler tarafından 150 m. den görülmelidir. Kamyon, otobüs ve çekicilerde engel işaretidir.
ARIZALI ARAÇLARIN ÇEKİLMESİ:
1) Araçlarda sürücüden başka kimse olamaz. Yük ve yolcu taşınmaz.
2) Bağlantı çelik çubuk, çelik halat veya zincirle yapılmalıdır.
3) İki araç arasındaki açıklık 5 m. yi geçmemelidir.
4) Açıklık 2,5 m.den fazla ise bağlantının orta kısmına kırmızı bez veya yansıtıcı konulmalıdır.
1) Arızalı aracın freni bozuk ise 15 km hız bağlantının 1.metreyi geçmemesi gerekir.
5) Kurtarıcı ile çektiririz.
6) Arızalı araç yol dışına veya bankete çıkarılır.
SAYGISIZ YE TEDBİRSİZ ARAÇ KULLANMA: Sigara külü ve izmariti atmak, su, çamur sıçratmak, korkutarak veya şaşırtarak araç kullanmak, cep veya araç telefonu ile konuşmak, kasıtlı davranışlar. Trafik suçudur
SES, MÜZİK VE GÖRÜNTÜ CİHAZLARI:
Pikap, teyp : Yolcu taşıyan minibüsler ile dolmuş otomobillerde bulundurulması yasaktır.
Otobüslerde : sürücünün kullanamayacağı bir uzaklıkta olursa bulunabilir.
Araçlara hoparlör taktırmak için Trafik Tescil Şube Müd. izin alınmalıdır.
Korna: havalı klakson şehir içinde kullanılmaz, Ses tonu sabit olmalı, korkutmadan uyarmalı.İlerisi görünmeyen dönemeçlere yaklaşırken gelişi haber vermede kullanılır.
OKUL TAŞITLARI: Bu araçlarda bulunan kırmızı "DUR" lambası sadece öğrenci indirilip bindirilirken yakılmalıdır. Diğer araçlar beklemelidir. Ayrıca rehber öğretmen bulunmalıdır. Yan camlar sabit olmalıdır.
ARAÇLARIN BOYUTLANDIRILMASI ve YÜK TAŞINMASI KURALLARI:
Azami Yükseklik : 4 m.
Azami Genişlik : 2,55m.
Aracın önünden 1 m,
arkasında 2 m. geçmeyecek şekilde yük taşınabilir. Gabari dışı yükleme yasaktır. Azami uzun araç 2 römorklu katar. Araçların dış kısımlarında ve yük üzerinde yolcu taşınması yasaktır. Sürücünün yanındaki koltukta taşınır. Kamyon ve kamyonetlerde ton başına 2 kişi, Traktör römorklarında ton başına 3 kişi taşınabilir. Kısa mesafede işçi taşınırken araç üzeri kapalı olmak zorunda değildir.
Mesleki yeterlilik belgesi
SRC1 UYolcu,
SRC2 YYolcu,
SRC3 Uyük,
SRC4 Yyük
SRC5 tehlikeli madde
TEHLİKELİ MADDE TAŞIYAN ARAÇLAR : Atom Enerjisi Kurumundan izin alınır. Bu araçların takip mesafeleri en az 50 m. olmalıdır. Bu araçlarda 2 adet 6 Kg.lık yangın söndürme cihazı bulundurulmalıdır. Sürücünün hemen yanında. Bu araçlarda aydınlatma cihazı olarak 6 Voltu geçmeyen el feneri kullanılmalıdır. Bu araçlara 30 m. mesafe içinde ateşle yaklaşmak yasaktır. Duraklama ve park etme halinde diğer araçlara en az 20 m. mesafede durmalıdır. Ve başında gözetici olmalı. Arızalandığında kırmızı ışık veren cihazla işaretlenmeli.
1)Otoyola girerken hızlanma şeridi, çıkarken yavaşlama şeridi kullanılır.Altına inilmemesi gereken hız mecburi asgari hızdır. Duraklama, park etme, geri gitme, geriye dönmek yasaktır. Şerit değişme yapılabilir. Çekiciler girebilir. HGS: hızlı geçiş sistemi
2) Otomobil, minibüs ve tescilde otomobil gibi işlem gören araçlarda emniyet kemeri bulundurulur. Kaza anında ölüm ve yaralanmayı aza indirir. Traktörde yoktur. Otomobillerin ön koltuğunda 10 yaşından küçük çocuklar oturtulamaz.
3) Karayolunda en fazla 2 bisikletli yan yana gidebilir.Yaya yolunda bisiklet sürülmez. 11 yaşını bitirmiş olmak.
4) Yaya yolu bulunmayan taşıt yollarında yayalar gidiş yönüne göre sol banketten yürümeli. Karşı yönden gelen araçları görmek için.
İki yönlü yollarda önce sol, sonra sağa bakılarak trafik kontrol edilmelidir.Tek yönlü yollarda ise aracın geldiği yön kontrol edilmelidir. Karşıdan karşıya geçmek için yaya ve okul geçidi, kavşak giriş çıkışı kullanılmalı .
5) Yaya ve okul geçidinde hız azaltılır, yayalara yol verilir.
6) Kontrollü demiryolu geçidinde hız azaltılır, ışıklı ve sesli işaretlerin dur emrine uyulur.Sollama yapılmaz. Kontrolsüz demiryolu geçidinde hız azaltılır, makul bir mesafede mutlaka durulur, kontrol edilip geçilir.
7) Gözleri görmeyenler karşısında hız azaltılmalı, gerekirse durup yardımcı olunmalıdır.
ARAÇLARIN TESCİL İŞLEMLERİ: Tescil belgesi araç sahiplik belgesi. İlk defa tescili yapılacak araç sahipleri araçlarını satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren 3 ay içerisinde, daha önce tescilli araçların l ay içerisinde, Teknik değişiklik, tadilat, adres, renk ve hurdaya çıkmada tescil 1 aydır. 30 gün.
ARAÇLARIN MUAYENE İŞLEMLERİ : 1) Hususi ve resmi plakalı otomobiller 2 yılda bir. 2) Traktörler 3 yılda bir. 3) ticari plakalı otomobiller ile bütün araçlar yılda l (Otobüs, kamyon, minibüs, kamyonet, çekici) Araç kazaya karışırsa yetkili isterse muayeneye tekrar gider.
Uluslar arası sürücü belgesini Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu verir.
SÜRÜCÜ BELGELERİ SINIFLARI:
A2 : Motosiklet........................................17 yaş
Sürme yetkisi
B : Otomobil, minibüs, kamyonet..........18
A2 -> A1
C : Kamyon.............................................22
B -> F
D : Çekici.................................................22
C -> B – F
E : Otobüs...............................................22
D -> C - B – F
F : Traktör................................................17
E -> C - B – F
G : İş makinesi....................................................18
H : Hasta ve sakatlar için.......................17
CEZALAR:
1) Ehliyetsiz araç kullanma.
2) Uyuşturucu alarak araç kullanmak.
3) Alkollü araç kullanmak.
4) Hız sınırını 1 yıl içinde 5 defa ihlal edenlerin sürücü belgesi 1 yıl süre ile geri alınır.
5) Trafik cezasından 1yıl içinde 100 puanı dolduranların ilk tespitte 2ay, ikincide 4ay, üçüncüde süresiz sürücü belgesi geri alınır.
6) Ölümlü kazalarda asli kusurlu olarak sebebiyet veren sürücülerin ehliyetleri 1 yıl süre ile geri alınır .
Trafik cezaları 1ay içinde ödenmelidir.(%25 indirim yapılır). gecikme için her ay için % 5 faiz işler.
Trafik kazaları 1. %98 insandan kaynaklanmaktadır. Buda 16-25 yaş arasıdır.
KAZA ANINDA:
1) İstenirse adres ve kimlik göstermek
2) İlk yardım yapıp; yetkililere haber vermek
3) Trafik için tehlike doğurmamak için reflektörler koymak
4) Kazaya ait kanıt ve izleri değiştirmemek yasaktır.
5) yetkilinin gelmesine gerek görmezlerse aralarında anlaşıp kaza tutanağı tanzim ederek olay yerinden ayrılmak
1) NOT: Yaralanmalı;birden fazla araçlı kazalarda ve kamu araçlarının karıştığı kazalarda POLİS çağrılır.
TRAFİK KAZALARINDA ASLI KUSUR SAYILAN HALLER :
1) Kırmızı ışıkta geçmek
2) Taşıt giremez levhası olan yerlere girmek
3) Arkadan çarpmak
4) İki yönlü üç şeritli yollarda ve bölünmüş yollarda karşı trafiğe ait yola geçmek
5) karşı şeride tecavüz etmek
6) Kavşaklarda geçiş hakkına uymamak
7) Geçmenin yasak olduğu yerlerde geçmek.
8) Dönüş manevrasını yanlış yapmak
9) Tek yönlü yola ters yönden girmek
Hukuki sorumluluk ve sigorta: Trafiğe çıkacak araçların Trafik Sigortasının (Mali sorumluluk sigortası) yaptırılması zorunludur. Süresi 1 yıldır. Maddi hasar, Tedavi gideri ve ölüm tazminatını kapsar. Teminat miktarı içinde diğer araç ve kişilere verilen zararları karşılar. Sigortasız araç trafikten men edilir. Otobüsler zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası yaptırırlar. Yolcu, şoför ve muavini kapsar.
1)İlk yardım çantası, reflektör, yangın söndürme cihazı motorlu araçlarda bulundurulmalı
2)Motosiklet kullananların koruma başlığı ve gözlüğü, yolcuları ise koruma başlığı takmaları zorunludur.
Çevre canlılarla etkileşim içinde olan doğal ve fiziksel öğelerden oluşan dış ortam
Çevre koruma çevre kirliliğini önlemek amacıyla yapılan çalışmalardır.Yürüyerek gidilecek yere bir araçla gidilmemelidir.
Atık çevrede bozulma meydana getirecek miktarda çevreye boşaltılan maddelerdir. Hastalık bulaştıran zararlıların üremesine sebep olur, Çirkin görünüm arz eder, Pis koku yayar.
Gürültü kişilerin huzurunu, ruh ve beden sağlığını bozacak seviyede çıkartılan istenmeyen seslerdir. İş veriminin düşmesi, Dikkatin dağılması, Ruh ve beden sağlığının bozulması gürültünün verdiği zararlardandır.
Hava kirliliğinin insanlara verdiği zararlar: Nefes darlığı, kanser, toplu ölümler
Çevre kirliliğini önleyici tedbir çevreye önem veren sürücü davranışları: Ani duruş ve kalkıştan kaçınmak, Araç bakımını düzenli yaptırmak. Özel aracını zorunlu olmadıkça kullanmama. Kısa mesafelere yaya gidilmesi. Mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarının kullanılması. Trafiği yoğun olmayan yolların seçilmesi. Uygun vitesle gidilmesi. Piknik alanlarında araç yıkanmamalı, atıklar toplanmalı, gürültü yapılmamalı. Çevreyi olumsuz etkileyen nedenler: aracı gereksiz yere çalışır halde bırakmak.
Çevredekileri rahatsız edecek şekilde duman ve gürültü çıkartan araçların sürücülerine hapis cezası verilmez.
Katalitik konvektörler egzozdan çıkan zehirli gazların zehirlerini azaltır.
Araç kornaları: Rahatsız etmeden uyarmalıdır. Korkutmadan uyarmalıdır. Ses tonu sabit olmalıdır.
Kurşun kirliliğinin en önemli kaynağı Taşıtlardır.
Taşıt egzozundan çıkan karbon monoksit (CO) miktarı en fazla 4,5 olmalıdır.Egzozdan çıkan duman hava kirliği yapar,Turistler kirlenmemiş bir ülkeyi tercih eder.
Sürücüler önemli merkezleri ve gidecekleri yeri bilirse yakıt, zaman, emek tasarrufu sağlarlar.
Aracımızda harita ve kroki bulunması yakıt, zaman, emek tasarrufu sağlar. Bakımını yaptırmak yakıt tasarrufu sağlar
AYNUR ÇETİN Trafik ve Çevre Bilgisi Öğretmeni